نقش طبق خودرو

طبق خودرو چیست؟

سیستم تعلیق خودرو دارای اجزای متعددی است که شاخصه اصلی آن‌ها، متحرک بودنشان می‌باشد. طوری که حرکت متداول طولی، عرضی و دورانی این قطعات، ارتعاشات و ضربات ناشی از حرکت خودرو در جاده‌ها را جذب می‌کند. در نتیجه شاسی ماشین به عنوان قطعه‌ای ثابت، انعطاف‌ناپذیر و سخت، دچار تنش و ضربه خواهد شد.

طبق خودرو قطعه‌ای است که وظیفه اتصال میان شاسی و سیستم تعلیق را برعهده دارد. این قطعه از جنس فلز بوده و در دو سر خود، دارای بوش‌های محوری است. طوری که از یک سو به شاسی و از سوی دیگر به سیستم تعلیق (Suspension) متصل می‌شود. وظیفه دیگر طبق، دفع نیروهای عرضی وارده از سوی جاده و ممانعت از انتقال آن‌ها به شاسی است.

کاربرد طبق خودرو

ویژگی مهم در سیستم تعلیق تحرک پذیری آن و قابلیت ایجاد حرکات طولی و عرضی برای اجرای دو وظیفه‌ی محوله است. شاسی خودرو یک بخش یک تکه و ثابت است که انعطافی در ندارد. ارتباط سیستم تعلیق با شاسی باعث می‌شود که ضربات و تکان ‌ها به شاسی منتقل نشود. برای ارتباط شاسی با سیستم تعلیق از یک قطعه به نام طبق استفاده می‌شود. طبق ضمن اتصال دو بخش به هم باید ضربات عرضی را دفع کند و مانع از انتقال آن به شاسی شود.این قطعه فلزی در معرض فشار و ضربات زیادی قرار می گیرد.

سیستم تعلیق در خودروهای مختلف، متفاوت است. ممکن است خودروسازان از طبق در یکی از محورهای خودرو استفاده کنند یا از آن در هر دو محور بهره ببرند.

خراب شدن طبق خودرو

طبق خودرو طوری طراحی شده که فشار و ضربه زیادی را تحمل کند، اما در نهایت یک قطعه با طول عمر محدود است. بیشتر فرسایش و خرابی طبق به نوع رانندگی صاحب خودرو بستگی دارد. وسایل نقلیه‌ای که به طور منظم با روشی خشن یا روی سطوح بدون سنگفرش رانده می‌شوند، عملکرد طبق را سریع ‌تر کاهش می‌دهند، که همین موضوع می‌تواند تأثیر منفی بر هندلینگ، راحتی و ایمنی خودرو داشته باشد.

سه نوع آسیب اصلی و عمده طبق خودرو شامل آسیب فریم، آسیب بوشینگ و آسیب مفصل توپی است. آسیب به فریم می‌تواند ناشی از زنگ زدگی، خم شدگی شدید یا شکستگی در اثر ضربه یا برخورد شدید باشد. آسیب بوش معمولاً در طول زمان به دلیل سایش و پارگی رخ می‌دهد. در آخر، مفصل توپی به دلیل قطعات متحرکی که همیشه در تماس هستند مستعد ساییدگی و یا حتی ترک خوردن است.

طبق آسیب دیده علائم مختلفی از جمله لرزش وسیله نقلیه، فرمان سرگردان، ناهماهنگی، لرزش چرخ‌ها، صداهای غیرعادی ساییدگی، نوسانات ترمزگیری و سایش ناهموار آج لاستیک را نشان می‌دهد. اگر یک یا چند مورد از این مشکلات رخ دهد، تعویض طبق خودرو ضروری خواهد بود. یک مکانیک متخصص می‌تواند در مورد نیاز یا عدم نیاز به تعویض طبق خودرو شما را راهنمایی کند.

مواد تشکیل دهنده طبق خودرو

فولاد

فولاد همیشه ماده اصلی ساخت طبق در طول تاریخ وسایل نقلیه بوده است. طبق‌های فولادی هزینه کمتری برای تولید دارند و به دلیل امکان تولید انبوه آن‌ها با قیمت پایینی به بازار عرضه می‌شوند. ارزان بودن طبق‌های فولادی دلیلی است که معمولاً مالکان خودرو هنگام تعویض طبق آن‌ها را ترجیح می‌دهند. فولاد تحت فشار خم می‌شود، این به معنای موارد کمتر شکستگی یا ترک طبق هنگام رانندگی خارج از جاده یا رانندگی با با‌ر زیاد و سنگین است.

یکی از معایب اصلی طبق‌های فولادی ناتوانی آن‌ها در مقاومت در برابر زنگ زدگی است. طبق فولادی در اثر رطوبت بالا دچار زنگ زدگی می‌شود. این به معنای کاهش طول عمر آن است. جدا کردن مفصل توپی و بوش‌ها در صورتی که طبق زنگ زده باشد، کمی الش برانگیز خواهد بود. همچنین، فولاد باعث سنگین‌تر شدن طبق می‌شود. افزایش وزن در سیستم فرمان می‌تواند سهولت کار با خودرو را کاهش دهد. امروزه بسیاری از خودروسازان تلاش می‌کنند تا قطعات سبک‌تر بسازند و به همین دلیل ممکن است از طبق‌های فولادی استفاده نکنند.

آلومینیوم

استفاده از این ماده چندین مزیت دارد. آلومینیوم سبک وزن است. برای قطعاتی که به سیستم فرمان یک وسیله نقلیه متصل می‌شوند، وزن بیش از حد بر ویژگی‌های هندلینگ تأثیر می‌گذارد. بازوهای کنترل آلومینیومی به کاهش وزن کمک می‌کنند که همین امر به فرمان پذیری راحت‌تر منجر خواهد شد.

طبق خودروی آلومینیومی از آلومینیوم ریخته گری ساخته می‌شود. این نوع طبق‌ها کاملاً مستحکم هستند که یک ویژگی ضروری برای قطعات تعلیق محسوب می‌شود. برخی از طبق‌های آلومینیومی حتی می‌توانند از طبق‌های فولادی قوی‌تر باشند. یکی دیگر از مزیت‌های طبق خودرو آلومینیومی، توانایی مقاومت در برابر خوردگی است. آلومینیوم زنگ نمی‌زند، که به معنای طول عمر بیشتر آن است، حتی اگر این قطعه در شرایط بسیار مرطوب قرار داشته باشد.

یکی از معایب استفاده از آلومینیوم ریخته گری کاهش توانایی خم شدن آن تحت فشار است. در حالی که طبق‌های ساخته شده از فولاد در صورت قرار گرفتن در معرض فشار یا ضربه خم می‌شوند، بازوهای کنترل آلومینیومی ترک خورده یا می‌شکنند. یکی دیگر از معایب آلومینیوم ماهیت نرم آن است که باعث تسریع فرایند سایش آن، به ویژه در انتهای مفصل توپی می‌شود.

چدن

چدن یک ماده محبوب برای ساخت طبق خودرو است که در اکثر وسایل نقلیه مدرن استفاده می‌شود. این ماده چندین مزیت را ارائه می‌دهد. چدن محکم است که همین ویژگی طبق‌های چدنی را برای شرایطی که خودرو باید وزن زیادی تحمل کند، مناسب می‌کند. این امر باعث می‌شود طبق‌های چدنی بیشترین استفاده را در کامیون‌ها و خودروهای شاسی بلند داشته باشند. در مقایسه با فولاد، طبق خودرو چدنی سبک ‌تر است و در نتیجه فرمان پذیری یا هندلینگ وسیله نقلیه افزایش پیدا می‌کند .

نشانه های خرابی طبق خودرو

معمولا طبق از جمله قطعاتی است که رانندگان به سادگی متوجه خرابی آن نمی‌شوند. معمولا اگر طبق دچار مشکلی شود در حین رانندگی صدایی شبیه جیرجیر یا تق تق به گوشتان می‌رسد. همچنین در صورتی که متوجه شدید چرخ‌های خودرو هم راستا نیستند هم می‌توانید به معیوب بودن طبق شک کنید.

اگر به دنبال دلایل خرابی طبق هستید، باید بدانید که نوع حرکت خود و سطح جاده در سلامت این قطعه بسیار موثر است. اگر در جاده های ناهموار رانندگی می‌کنید یا اگر چرخ‌ها با پستی‌ و بلندی‌های جاده برخورد دارند احتمال آسیب دیدن طبق‌ها افزایش می‌یابد.

جمع بندی

طبق خودرو، قطعه ای ساده‌ می باشد و پیچیدگی چندانی ندارد، اما وجودش برای عملکرد بهتر خودرو اهمیت زیادی دارد. این قطعه برای کنترل خودرو و کاهش نوسانات ناشی از ناهمواری‌های سطح جاده طراحی شده است. همین موضوع، وجود طبق را برای سواری، هندلینگ و رانندگی بهینه وسیله نقلیه به یک قطعه مهم و حیاتی تبدیل می‌کند.

سوالات متداول

نحوه تشخیص طبق خودرو اصل به چه صورت می باشد ؟

طبق خودرو، قطعه‌ای با ظاهر است، اما استحکام، طراحی و ساخت آن تاثیر زیادی در کارکرد درست سیستم تعلیق دارد. از این رو لازم است هنگام تعویض تنها از نمونه‌های اصلی و باکیفیت آن استفاده کنید.

در واقع تشخیص طبق اصل از مدل‌های غیر اصلی کاری سخت و تقریبا غیرممکن است. از این رو توصیه می‌کنیم همواره از فروشگاه‌های معتبر برای خرید قطعات خودرو استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا از مشکلات بعدی در امان باشید.

هر خودرو دارای چند طبق می باشد؟

به طور معمول در هر یک از چرخ‌های محور محرک ماشین، دو طبق در بالا و پایین به کار می‌رود. طوری که خودروهای  4WD دارای 8 طبق می‌باشند. البته امروزه با پیشرفت تکنولوژی کمک‌فنرها و فنربندی خودرو، گاهی تنها از یک طبق پایین در چرخ محرک استفاده می‌شود. همچنین در ماشین‌هایی با سیستم تعلیق هوشمند، طبق به طور کامل حذف شده است.