حجم موتور چیست ؟
یکی از عوامل تاثیرگذار در میزان قدرت و گشتاور تولیدی توسط پیشرانه، حجم موتور است. به صورت غیرمستقیم بر سرعت و شتاب اولیه خودرو تاثیر می‌گذارد. میزان مصرف سوخت خودرو را مشخص می‌کند. در هنگام خرید خودرو به حجم موتور آن دقت کنید تا با توجه به نیاز خود خودرو مناسب را انتخاب کنید .
یکی از مسائل مهم در مورد خودرو، حجم آن محسوب می‌شود که بر روی قدرت خروجی موتور و مصرف سوخت خودرو تاثیر زیادی دارد. مبحث حجم موتور شامل؛ تعداد سیلندرها، قطر سیلندر و اندازه مسیری که پیستون درون سیلندر طی می‌کند، است.
پیستون‌ها در داخل موتور به صورت رفت و برگشت، در حال حرکت هستند .
داخل سیلندرها بالا و پایین می‌روند و در نهایت میل‌لنگ را به چرخش در می‌آورند.
زمانی‌که پیستون در داخل سیلندر به حرکت در می‌آید، باعث می‌شود تا حجم داخل سیلندر تغییر پیدا کند. همچنین در طی چرخه احتراق به صورت همزمان، حجم دیگر سیلندرها با حرکت پیستون‌ها در داخل آن‌ها تغییر پیدا می‌کند؛ از همین‌رو با تغییر حجم یک سیلندر، حجم دیگر سیلندرها هم دچار تغییر می‌شود و در نتیجه حجم کل موتور ثابت می‌ماند.
تفاوت حجم موتور خودرو با پیشرانه در چیست ؟
پیشرانه به معنی موتور خودرو است و زمانی‌که گفته می‌شود خودرویی با پیشرانه پایه گاز‌سوز است، به معنی خودرویی است که موتور آن بر پایه سوخت گاز طراحی شده است.
حجم در موتورها به معنای حجم تمام سیلندرهای موتور خودرو است. به عنوان مثال وقتی گفته می‌شود حجم خودرویی 1600 سی‌سی است، به این معنی است که اگر سیلندرهای آن را خارج کنیم، سر و ته آن را ببندیم و درون آن آب بریزیم، 1600 سی‌سی آب درون آن جای می‌گیرد.
هر چه حجم خودرو بالاتر باشد، موتور قوی‌تر است و توانایی تولید نیروی بیشتری دارد.
رابطه حجم موتور و مصرف سوخت
در گذشته با بالا رفتن حجم در موتور خودرو، قیمت عمده خودروها هم بالاتر می‌رفت چرا که یکی از نشانه‌های مهم یک خودروی گران‌قیمت، حجیم بودن موتور آن محسوب می‌شد اما در عصر حاضر شاهد این مساله هستیم که در بسیاری از محصولات و خودروهای گران‌قیمت از موتورهای توربو و کم حجم استفاده می‌کنند.
به عنوان نمونه خودروی BMW 730 که در ایران دارای قیمتی بالا است مانند زانتیا که قیمتی خیلی پایین‌تر دارد از حجمی معادل 2000 سی سی سود می‌برد.
تمامی شرکت‌های خودروسازی در ساخت خودروهای خود به دنبال رسیدن به استانداردها و معیارهای منطقی برای موتورهای خودرو هستند.
در واقع هر چه حجم در موتور خودرو افزایش یابد به مراتب مصرف سوخت آن هم افزایش یافته و نشان‌دهنده رابطه مستقیم بین حجم و مصرف سوخت موتور است.
اهمیت حجم موتور در هنگام خرید خودرو
در بسیاری از کشورهای جهان، مالیات خودروها بر‌اساس حجم آن‌ها محاسبه می‌شود. علت این امر این است که به طور معمول موتورهای حجیم‌تر هم مصرف سوخت بیشتری دارند و هم به تناسب آن آلایندگی بیشتری هم تولید می‌کنند.
در بازارهای روز دنیا، انواع خودروها از مدل‌های پرحجم با موتورهای بالاتر از 6 لیتر گرفته تا مدل‌های کم‌حجم با موتورهای 4 سیلندر وجود دارد. اگر چنانچه به دنبال خودروهای شهری با مصرف سوخت پایین هستید، باید خودرویی با حجم کم موتور را انتخاب کنید ولی اگر به دنبال سرعت و قدرت هستید و قصد دارید دائما با خودرو خود سفر کنید، بهتر است که خودروهایی با موتورهای حجیم را انتخاب کنید.
چرا باید به حجم موتور خودرو دقت کرد؟
حجم موتور عامل تعیین‌کننده قدرت و گشتاور تولیدی توسط پیشرانه است. علاوه بر این حجم در موتور خودرو، میزان مصرف سوخت در هر چرخه احتراق را مشخص می‌کند؛ از همین‌رو سرعت و شتاب اولیه خودرو با حجم خودرو، رابطه مستقیم دارد.
لازم به ذکر است که موتورهایی با حجم بالا، قدرت و گشتاوری بیشتری تولید می‌کنند و در مقابل موتورهایی با حجم پایین‌تر، مصرف سوخت کمتری دارند و به این علت است که در یک دوره احتراق، حجم کمتری از مخلوط سوخت و هوا به درون موتور تزریق می‌شود.
مواردی چون سیستم سوخت‌رسانی، جرقه‌زنی و تعداد سوپاپ‌ها هم در افزایش کارایی موتور خودرو تاثیرگذار هستند.
جمع بندی
حجم خودرو در واقع مجموع حجم سیلندرهای خودرو است و یک معیار مهم و مناسب برای تعیین قدرت خروجی موتور به‌شمار می‌آید.
همانطور که ذکر شد در داخل هر کدام از سیلندرهای موتور خودرو، پیستون به سمت بالا و پایین حرکت می‌کند که اگر فضایی را که پیستون از پایین‌ترین نقطه به سمت بالاترین نقطه حرکت می‌کند را اندازه بگیریم و در تعداد سیلندرهای خودرو ضرب کنیم، حجم موتور خودرو به‌دست می‌آید.
حجم خودرو به طور معمول با واحد لیتر یا سی‌سی اندازه گیری می‌شود و رابطه مستقیمی با قدرت خودرو دارد و این خود باعث بالاتر رفتن مصرف سوخت خودرو می‌شود؛ از همین‌رو تمام شرکت‌های خودروسازی سیلندرهای خود را به نحوی طراحی و اجرا می‌کنند که بین میزان مصرف سوخت و قدرت موتور خودرو، رابطه بهینه و متعادلی برقرار شود.
