آشنایی با بخاری

بخاری خودرو چیست ؟

همه ی خودرو های جدید دارای سیستم سرمایشی ‌(کولر) و سیستم گرمایشی(بخاری) هستند و با وارد شدن به فصول سرد از سال سیستم تهویه خودرو به واسطه رانندگان به روی بخاری خودرو تغییر داده می‌شود. انرژی گرمایی که به واسطه موتور اتومبیل تولید می‌شود از طریق دریچه‌ها به داخل اتاق خودرو هدایت می‌شوند. بر خلاف تصور نادرست برخی افراد استفاده از سیستم گرمایشی هیچ گونه مصرف مازادی برای خودرو نخواهد داشت و این انرژی تنها از باتری خودرو تامین شده و از دریچه ها به داخل کابین خودرو منتقل می شود .

بنابراین اگر شما از بخاری خودرو برای گرم کردن فضای اتومبیل استفاده نکنید این انرژی گرمایی تولید شده توسط موتور، بدون هیچ استفاده‌ای هدر می‌رود.

عملکرد بخاری خودرو

سیستم گرمایش و سرمایش تمامی خودرو ها با یکدیگر در ارتباط است و کارکرد غیر صحیح هر کدام به طور مستقیم بردیگری تاثیر می گذارد.

بنابراین گرم کردن خودرو توسط بخاری از طریق گرمای آب موتور انجام می شود. این گرما توسط آب رادیاتور جذب شده و بخشی از آن در رادیاتوری که برای بخاری تعبیه شده جریان پیدا می کند؛ با ورود این گرما به رادیاتور بخاری دمنده ای که در آن تعبیه شده است با گذر دادن جریان هوا، هوای گرم را به سمت داخل کابین حرکت می دهد. بنابراین بر خلاف کولر خودرو عملکرد بخاری فشاری به موتور وارد نمی کند.

در زمان های گذشته به علت اینکه در ساخت رادیاتور از مس یا برنج استفاده می شد فرایند گرم شدن خودرو زمان بر بود اما امروزه به علت اینکه از آلومینیوم در ساخت رادیاتور استفاده می شود و تبادل حرارتی آلومنیوم بالاست خودرو و بخاری آن سریع تر گرم می شود.

گرمای بخاری چونه منتقل می شود ؟

برای تولید باد گرم خودرو هیچ انژی مازادی استفاده نمی شود. باد گرمی که وارد کابین خودرو می شود به واسطه دمنده‌ای تولید می‌شود که انرژی خود را از باتری خودرو تأمین می‌کند. بلافاصله بعد از داغ شدن دیواره‌ی رادیاتور و بالا رفتن آمپر دمای آب، شما می توانید با روشن کردن دستگاه خودروی خود باعث ورود هوای گرم به خودرو شوید .

اجزا بخاری خودرو

• بوستر بخاری

• رادیاتور خودرو

• دریچه تقسیم کننده هوا (دمپر)

• اهرم دریچه‌های تقسیم هوا

• شیر قطع و وصل آب رادیاتور برای خروج و ورود

بنابراین آسیب به هر یک از این اجزاء تشکیل‌دهنده بخاری سبب اختلال در عملکرد سیستم بخاری خودرو می‌شود و  به منظور کارکرد صحیح باید مشکل را عیب‌ یابی و برطرف کرد.

عوامل خرابی بخاری خودرو

• شکلات فن خودرو

دراین حالت رادیاتور به خوبی گرم می‌شود، آب داغ موتور نیز وارد سیستم می‌شود، ولی در نهایت هوای محیط به درستی وارد نشده و با شبکه گرمایی برخورد نمی‌کند. در خصوص رفع این ایراد ابتدا باید فن بخاری خودرو را باز کرده و آن را در بیرون تست کرد، سپس در صورت رفع ایراد مجددا آن را بر روی خودرو بست.

• کم بودن آب موتور خودرو

گاهی اوقات به دلیل پایین بودن سطح آب سیستم گرمایش بخاری به درستی نمی تواند به درستی تبادل حرارتی انجام دهد در این حالت ابتدا باید به سیستم خنک کاری موتورآب اضافه کرد سپس آن را هوا گیری کرده و نشت یابی کنیم .

• اشکال در دریچه های بخاری

در خودروهایی که دریچه تنظیم سرما و گرمای آنها مکانیکی است و بصورت چرخشی یا رفت و برگشتی بوسیله حرکت دست تنظیم می شود معمولا خار نگهدارنده سیم دریچه هوا دچار اشکال شده و دریچه هوای سرد بطور کامل بسته نمی شود . معمولا در صورت بروز این مشکل اهرم تنظیم دریچه هوا شل شده و یا در آخرین محل تعیین شده برای حالت سرما قرار نمی گیرد و درصورت قرار دادن اهرم کنترل به سمت وضعیت سرما در آخرین مرحله به صورت فنری به عقب باز می گردد.

در اتومبیل هایی که دارای سیستم تهویه هوای اتوماتیک الکترونیکی می باشند یک موتور الکتریکی کوچک ، دریچه تنظیم هوا را باز و بسته می کند که دارای چرخ دنده های پلاستیکی کوچک و ظریف است.

• باز ماندن ترموستات موتور

وظیفه ترموستات تغییر مسیر آب موتور می باشد این بدان معنی است که  زمانی که نیاز به خنک‌کردن آب نیست آب همچنان داخل موتور و اطراف آن گردش کند و وارد رادیاتور نشود. بعضی اوقات در فصل زمستان ترموستات برداشته می‌شود و آب در تمامی مواقع خنک می‌شود. این حالت فقط مناسب هوای گرم است و در فصل زمستان باعث می‌شود تا بخاری، گرمای موردنیاز را تولید نکند. گاهی ترموستات خراب است و همیشه در حالت باز قرار دارد. در این شرایط هم باز بخاری گرمای موردنیاز را تولید نمی‌کند برای رفع عیب باید ترموستات تعویض شده و سیستم نشت‌یابی شود.

جرم گرفتن پروانه های واتر پمپ

جرم گرفتن و خوردگی پروانه های واتر پمپ باعث می شود گردش آب در دور آرام بسیار کند یا متوقف شود . در این صورت بخاری در دور آرام موتور ولرم یا سرد شده و به محض حرکت اتومبیل یا گاز دادن و بالا بردن دور موتور بخاری گرم می شود.  در بعضی از اتومبیل ها واتر پمپ بوسیله واشر روی سیلندر یا سینی جلوی موتور بسته می شود. در این نوع اتصال واتر پمپ، در صورت کلفت بودن واشر، فاصله بین پروانه واترپمپ و کفه روی سیلندر یا سینی موتور زیاد شده و جریان آب به سمت رادیاتور بخاری را کاهش می دهد. این مشکل نیز باعث سرد یا ولرم شدن بخاری در دور آرام می شود.

جمع بندی

بخاری خودرو یکی از تجهیزات مدرن و ضروری اتومبیل به شمار می رود که موظف به تعدیل هوای موجود در کابین است. سیستم بخاری اتومبیل متشکل از بوستر، رادیاتور ، دمپر، بست، ترموستات و اهرم دریچه هایی است که با هدف تقسیم هوا و جریان پذیری در کابین خودرو طراحی می شوند. 

سوالات متداول

آیا از دکمه AC برای بخاری نباید استفاده کرد؟

دکمه‌ AC فقط مربوط به فصول گرم و استفاده از کولر نیست. استفاده از AC منجر به تهویه‌ هوای ورودی به خودرو می‌شود.

چه زمانی طول می‌کشد تا بخاری داخل خودرو را گرم کند؟

خودروهای قدیمی‌تر که کاربراتوری بودند، نزدیک به 15 دقیقه زمان لازم داشتند تا به دمای مطلوب برای استفاده از بخاری برسند. این زمان در خودروهای انژکتوری امروزی به حدود 3 دقیقه کاهش پیدا کرده است.

رایج‌ترین دلایل برای گرم نکردن بخاری ماشین چیست؟

تنظیم ‌نبودن درجه‌ حرارت درون کابین خودرو است
خرابی ترموستات خودرو