اگزوز خودرو چیست ؟
اگزوز وسیله ای است که در خودرو وجو دارد تا گازهای حاصل از احتراق در موتور را به بیرون هدایت کند. همچنین اگزوز علاوه بر خروج گازها و دود های حاصل از واکنشهای شیمیایی وظایف دیگری از جمله کاهش دما، کاهش آلایندهها و کاهش صدا را نیز به عهده دارد. اگزوز به تنهایی و به یک میله فلزی ختم نمی شود بلکه از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
سیستم ساخت اگزوز
• منیفولد
وظیفه این قطعه از خودرو خروج دودهایی می باشد که به واسطه سر سیلندر ایجاد می شود. این قطعه از فولاد، آلومینیوم یا چدن ساخته میشود. شکل قرارگیری این قطعه در خودروهایی با شکل موتور مختلف متفاوت است .
• انبار اگزوز
این قسمت از اگزوز وظیفه کم کردن صدای خودرو را دارد. انبار اگزوز خودرو قسمتی از آن است که باعث کاهش لرزش لوله اگزوز میشود. در واقع عاملی که لرزش و صدای لوله اگزوز را تعیین میکند جنس و سایز انبار اگزوز است.
• کاتالیست
کاتالیست های خودرو دارای یک نوع فیلتر از جنس سرامیک هستند که وظیفه آن تصفیه دود خارج شده از موتورمی باشد. وظیفه اصلی کاتالیست، پایین آوردن سطح آلایندگی خودرو است. مطمئنا کاتالیست اگزوز خودرو باید در قسمت اولیه منیفولد قرار بگیرد زیرا باید در دمای بالای 800 درجه باشد که این دما در این قسمت از منیفولد وجود دارد.
• لولههای ربط اگزوز
لولههای ربط اگزوز ارتباط بین انبار، منیفولد و سر اگزوز را برقرار میکند. لولههای ربط معمولا به شکل L (ال) طراحی و با سری های استاندارد طراحی شدهاند. جنس لوله، طول، شعاع قوس و قطر آن مهم است و میتواند تاثیرگذار باشد.
• لوله خروجی اگزوز
آخرین قسمت اگزوز لوله خروجی اگزوز می باشد.همان طور که از نام این قطعه مشخص است این لوله گازهای موجود در انبار خودرو را به بیرون میفرستند. جنس این لوله معمولا از استیل است. سیستم اگزوز در خودروهای مدرن به نوعی طراحی شده که آلایندههای تولید شده را به طرز قابل توجهی کاهش میدهد.
انواع مختلف اگزوز
• اگزوزهای تک خروجی
این نوع اگزوزها بسیار متداول بوده و بیشترین کاربرد را در خودروهایی با حجم موتور پایین دارند.
• اگزوزهای دوگانه
این نوع اگزوزها میتوانند حجم بالاتری از دود را به خارج از خودرو هدایت کنند. امروزه این نوع اگزوزها جایگزین اگزوزهای قدیمی شده و برای خودروهای دارای فناوری توربو شارژ کاربرد دارند.
از مهمترین ویژگیهای اگزوزهای دوگانه کاهش مصرف سوخت به میزان زیاد در خودروها است. این اگزوزها دارای ساختاری دوگانه و یا دبل بوده و در طراحی آن از دو لوله اگزوز استفاده شده است.
• اگزوز دوگانه مخالف
در اگزوزهای دوگانه لولههای به دلیل ساختار مخزن خم نشده و این یکی از مشکلات این نوع اگزوز به شمار میرود. به همین دلیل استفاده از آن در خودروهای کوچک امکانپذیر نبود و این یکی از دلایل طراحی و تولید اگزوزهای دوگانه مخالف به شمار میرود.
ساختار محفظه در این اگزوزها مستطیلی و کوچکتر بوده و به شکل معکوس طراحی شده است. این نوع اگزوز خودرو مانند اگزوزهای دوگانه نمیتواند میزان مصرف سوخت را کاهش دهد اما به دلیل ساختار مناسب آن خیلی زود مورد استقبال ماشین سازان قرار گرفت.
این نوع اگزوزها به دلیل بالابردن مصرف سوخت و همچنین کاهش راندمان موتور مورد استقبال ماشین سازان قرار نگرفته و از استانداردهای لازم برخوردار نیستند.
• اگزوزهای عملکرد بالا
این اگزوزها دارای انشعابات باریک تر بوده و بیشترین کاربرد را در ماشینهای مسابقه دارند. بسیاری از تولیدکنندگان خودروهای مسابقهای برای بالابردن عملکرد و شتاب ماشین از این اگزوزها در ساختار خودرو استفاده میکنند.
این اگزوزها به دلیل قیمت بسیار بالا و همچنین ایجاد صداهای گوشخراش مورداستفاده عموم قرار نگرفته و استفاده از آنها در مکانهای عمومی غیرقانونی خواهد بود.
کاتالیزور اگزوز چه نقشی دارد؟
از جمله قوانین ساخت خودرو ایجاد راهکارهایی برای پیشگیری از تولید و انتشار الاینده ها و آلودگی های خودرو می باشد .براي كاهش آلايندههاي خودرو، وسيلهاي جالب به نام مبدل كاتاليزور ابداع شده است. محصولات احتراق، قبل از ترك خودرو، از اين قسمت عبور كرده و مقدار زيادي از آلودگيهاي آن، حذف ميشود.
مبدل کاتالیستی(کاتالیزور) قطعه ای است که بر سر راه خروجی اگزوز خودرو قرار می گیرد و طی یک سری واکنش های شیمیایی با تبدیل گازهای سمی حاصل از احتراق خودرو به گازهای بی ضرر، از آلودگی هوا جلوگیری می کند. البته این مبدل ها انواع مختلفی دارند و واکنش های شیمیایی هر کدام از آن ها بسته به نوع موتور و سوخت مصرفی متفاوت است. برای مثال مبدل کاتالیستی خودروهای گازوئیلی به گونه ای می باشد که در آن واکنش های اکسیداسیون انجام می شود. در طی انجام این واکنش ها ، مونو اکسید کربن، مشتقات اکسید نیتروژن، و کربوهیدرات های حاصل از احتراق ناقص سوخت، به دی اکسید کربن، نیتروژن، و آب تبدیل می شوند. اگرچه مبدل های کاتالیستی بیش ترین کاربرد را در خودروها دارند، اما در ژنراتورها، لوکوموتیوها و هواپیماها نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
مبدل های کاتالیستی از سه بخش مهم هسته کاتالیست، لایه اکسیدی، و ماده کاتالیست تشکیل شده اند.
جمع بندی
اگزوز خودرو از مهم ترین قطعات خودرو محسوب میشود که صحت و سلامت آن میتواند نقش عمیقی در عملکرد خودرو و همچنین کاهش اثرات سمی گازهای خروجی از خودرو داشته باشد.
اگزوز یک خودرو قطعه ای بسیار پیچیده است که از قطعات مختلفی تشکیل شده است. همچنین اگزوزها دارای انواع مختلفی هستند که برخی از آنها به کاهش مصرف سوخت در خودرو کمک میکنند.
اگزوز خودرو نیز مانند هر قطعه دیگری از خودرو دارای طول عمر مشخصی بوده و لازم است در هنگام مشاهده هرگونه عملکرد بد و یا ایجاد صداهای ناهنجار به تعویض آن اقدام کنیم.
سوالات متداول
نشانه های خرابی اگزوز خودرو چیست ؟
اگزوز قطعه ای از خودرو می باشد که بسیار زود دچار فرسودگی و یا پارگی میشود. این بخش از خودرو به دلیل طول زیاد و مجاورت با زمین معمولاً بهسرعت دچار آسیب میشود و نیاز به تعمیر و یا تعویض دارد.
شنیدن صداهای ناهنجار و بلند از خودرو
کمشدن میزان قدرت خودرو
بالارفتن میزان سوخت خودرو
غلظت بالا و غیرعادی دود در خروجی اگزوز
رابطه اگزوز و بیماری افراد در چیست ؟
آلودگی ناشی از ترافیک ممکن است با ۵ تا ۱۵ درصد ایجاد سرطان برابر باشد. مطالعه ای ازسازمان بهداشت جهانی نشان داد که بخارات گازوئیل باعث افزایش سرطان ریه می شود.
قیمت اگزوز خودرو چقدر است ؟
قیمت اگزوز خودرو برای اتومبیل های مختلف متفاوت است و نمیتوان قیمت واحدی را برای انواع اگزوز خودرو بیان کرد. برای خرید اگزوز خودرو توجه داشته باشید که در ابتدا جنس باکیفیت و اورجینال به شما ارائه شود و همچنین قیمت اگزوز به طور منصافانه عرضه شود.